Bestuurlijk beloningskompas

Meer en meer verwacht de samenleving dat bedrijven maatschappelijk verantwoord ondernemen en lange termijn waarde creëren voor mens en milieu. Maar het systeem van bestuurdersbeloning in grote ondernemingen is momenteel veelal gericht op het stimuleren van financiële bedrijfsresultaten binnen een periode van één tot drie jaar. Het koppelt de bestuurdersbeloning daarmee eenzijdig aan de belangen van de aandeelhouder (shareholdersmodel). De belangen van andere stakeholders, zoals bijvoorbeeld werknemers (ook die in de toeleveringsketen) en klanten, krijgen hierdoor minder aandacht. Dat geldt tevens voor brede maatschappelijke belangen op langere termijn, bijvoorbeeld ten aanzien van sociale ongelijkheid.

Door financiële, bestuurlijke en milieucrises is het besef ontstaan dat er grote nadelen aan het shareholdersmodel kleven. Dit eenzijdige beloningsmodel staat dan ook ter discussie. Ondernemen vereist het afwegen van de belangen van álle stakeholders en het verleggen van de oriëntatie van de bestuurder van ‘louter de aandeelhouder’ naar ‘alle belanghebbenden’.

Hervorming van beloningsbeleid voor verantwoord leiderschapsgedrag

Een cruciaal onderdeel van een nieuwe balans, waarin langetermijnperspectief en de rol van de onderneming in de samenleving een prominente rol hebben, is een hervorming van het beloningsbeleid. Een nieuw beloningsbeleid dat brede maatschappelijke waardecreatie ondersteunt en de beweging versnelt naar een economie waarin niet alleen oog is voor welvaart, maar ook voor welzijn.

De toenemende maatschappelijke verontwaardiging over het gangbare beloningsbeleid laat zien dat deze wens tot verandering breed gevoeld wordt. Steeds meer ondernemingen hebben een ‘purpose’ voor zichzelf geformuleerd waarin zij expliciet maatschappelijke waarden onderschrijven. Zij geven echter ook aan dat het hen niet duidelijk is welke stappen moeten worden gezet om hiertoe in de bestuurskamer de juiste prikkels te geven. En bij institutionele beleggers en adviesbureaus ontbreekt het aan inzicht op welke wijze beloning bijdraagt aan de duurzame ontwikkeling van bedrijf en samenleving.

Het project ‘Bestuurlijk Beloningskompas’ van Reward Value Foundation wil de drempels op de weg naar een nieuw beloningsmodel verlagen.

“We zijn heel trots en dankbaar dat we -gesteund door de Goldschmeding Foundation- bewijs kunnen verzamelen voor de werking van een nieuw beloningsmodel dat beoogt bestuurders in hun kracht te zetten om de onderneming te leiden met het oog op lange termijn maatschappelijke waardecreatie.”

– Frederic Barge, oprichter en directeur-bestuurder Reward Value Foundation.

Aanpak: van experiment tot inzicht en draagvlak

Het project is onderdeel van een breder programma van Reward Value gericht op de ontwikkeling van een maatschappelijk gedragen beloningsmodel. Met ondersteuning van de Goldschmeding Foundation worden in dit project wetenschappelijke experimenten uitgevoerd met nieuwe vormen van beloningsbeleid. Het werkplan bestaat uit drie onderdelen:

1. online-experimenten om gedragsveranderingen te analyseren;
2. classroom-experimenten ter verrijking van onderwijscurricula; en
3. in-company-experimenten om directe toepassingservaring op te bouwen.

Met de experimenten maakt Reward Value inzichtelijk op welke wijze de herziening van beloningsmodellen leidt tot verantwoord leiderschapsgedrag en betere maatschappelijke uitkomsten. Daarmee wordt het nieuwe beloningsmodel onderbouwd en wordt gelijktijdig – voor verschillende leiderschapsprofielen – gedemonstreerd welk praktisch effect daarvan te verwachten valt. Zo wordt de dialoog rond de herziening van het beleid van bestuurdersbeloning verrijkt met het ontbrekende inzicht van ‘het hoe’. Ook beoogt het project het denken over nieuw beloningsbeleid via netwerkvorming en communicatie aan te jagen en zo de interesse in en bereidheid om te werken met het nieuwe model te vergroten.

Op 19 januari 2023 presenteerde Reward Value – op het World Economic Forum in Davos – haar Principles of Responsible Remuneration (PRR). Van CEO’s en bestuurders wordt in toenemende mate verwacht dat zij positieve verandering in gang zetten en bijdragen aan een duurzame economie. Dat vraagt om andere bestuurlijke beslissingen. Topbeloningen kunnen het gedrag van organisaties en bestuurders beïnvloeden en zijn een duidelijke reflectie van de prioriteiten van een organisatie. Reward Value ontwikkelde de Principles of Responsible Remuneration om een positieve, wereldwijde transitie in gang te zetten en een bijdrage te leveren aan de Sustainable Development Goals (SDGs), de duurzaamheidsdoelstellingen van de Verenigde Naties. De PRR zijn praktische richtlijnen, die bedrijven kunnen ondersteunen in hun transitie naar meer duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Voor meer informatie over deze principles: zie link onderaan de pagina.

Samenwerking en netwerk

Reward Value zet de samenwerking met SEO Economisch Onderzoek voort met het uitvoeren van de experimenten. Daarnaast wordt ingezet op samenwerking met een aantal leidende business schools en grote (internationale) bedrijven. Hiertoe zijn reeds contacten ontwikkeld met nationale en internationale business schools, institutionele beleggers en ondernemingen.