Gelijke kansen voor iedereen door het aanpakken van sociale ongelijkheid.
SEO Economisch Onderzoek
Sociale ongelijkheid leidt tot een minder gezonde en minder goed opgeleide bevolking. Inzicht in sociale ongelijkheid is nodig voor het oplossen van dit vraagstuk.
Het verdiepen van kennis over sociale ongelijkheid door de mate van ongelijkheid in Nederland vast te stellen en de oorzaken en gevolgen op economie en samenleving in kaart te brengen.
Inzichten in oorzaken en gevolgen van sociale ongelijkheid in Nederland, om beleidsmakers concrete aangrijpingspunten te bieden voor beleid om sociale ongelijkheid te verminderen.
Op basis van de analyses en onderzoek is in 2021 de Kansenatlas voor Nederland gepubliceerd, waarmee beleidsmakers snel inzicht krijgen in de oorzaken en gevolgen van sociale ongelijkheid.
Sociale ongelijkheid is slecht voor mens, maatschappij en economie. Maar de kennis over sociale ongelijkheid, oorzaken en gevolgen is nog beperkt. Dit project verdiept zich in deze kennis over sociale ongelijkheid, onder andere door de mate van ongelijkheid in Nederland vast te stellen en door de oorzaken en gevolgen ervan voor de economie en de samenleving in kaart te brengen. Het gaat zowel om een uitgebreide literatuurstudie als onderzoek met gegevens uit de praktijk.
Het onderzoek belicht welke verschillen er zijn in de sociaaleconomische positie van groepen Nederlanders, en of de sociale ongelijkheid de afgelopen vijftien jaar is gestegen of gedaald. Daarnaast wil het onderzoek de vraag beantwoorden in hoeverre de sociaaleconomische positie van mensen samenhangt met de sociaaleconomische positie van hun ouders. Met de kennis uit dit onderzoek kunnen werkgeversorganisaties, vakbonden, ministeries, gemeenten en politici de oorzaken van sociale ongelijkheid effectiever aanpakken. De inzichten kunnen bijvoorbeeld helpen bij het creëren van kansen op de arbeidsmarkt voor groepen die nu achterblijven en bij het begrijpen van maatschappelijke onrust over ongelijke kansen.
'Deze studie naar de oorzaken en gevolgen van ongelijkheid helpt bij vinden van oplossingen, zodat iedere Nederlander gelijke kansen heeft.'
Bas ter Weel
Directeur SEO Economisch Onderzoek
Voor het onderzoek is een groep kinderen geanalyseerd die geboren is in 1985 en een groep uit 1989. Allereerst vinden de onderzoekers, niet heel verrassend, dat de inkomenspositie van kinderen afhankelijk is van de inkomenspositie van hun ouders. De onderzoekers ontdekten echter ook dat kinderen die verhuizen naar een regio waar de bewoners een beter inkomen hebben, zelf ook een beter inkomen hebben dan kinderen die achterblijven. De studies laten zien dat de fysieke omgeving van invloed is op de kansen van kinderen en hun latere inkomen. Ook wordt geconcludeerd dat het voor een groep mensen ook tijdens het werkzame leven lastig is om op te klimmen op de inkomensladder. De uitkomsten van het onderzoek bieden perspectief voor het ontwikkelen van beleid dat zich richt op het verbeteren van buurten: dit beleid zou zich moeten richten op onderwijs, veiligheid en voorzieningen. Dan hoeven mensen niet te verhuizen om betere kansen te krijgen.
In 2020 hebben de onderzoekers verdiepende analyses uitgevoerd waarbij in meer detail is gekeken naar regionale verschillen en verschillen op basis van persoonskenmerken. Ook is naar andere maten van ongelijkheid gekeken; behalve inkomensongelijkheid, zoals ongelijkheid op jongere leeftijd in termen van behaalde Cito-scores. De resultaten zijn gebundeld in een Kansenatlas voor Nederland. Hiermee kunnen beleidsmakers snel inzicht krijgen in de oorzaken en gevolgen van sociale ongelijkheid in hun gemeente. Dit maakt het formuleren van lokaal beleid mogelijk. In 2021 is deze Kansenatlas gepubliceerd en gelanceerd.