Onderzoek naar de waardering van werk en hoe mensen zich relateren tot werk, als kompas voor werkgelegenheidsbeleid
AIAS/HSI (UvA)
Werk bepaalt voor een groot deel de maatschappelijke positie en het welzijn van mensen. Er is in het maatschappelijke debat rondom werk echter nog weinig aandacht voor wat mensen zelf belangrijk vinden/waarderen aan werk en welke maatschappelijke trends er in relatie tot werk zijn.
Dit project onderzoekt maatschappelijke trends met betrekking tot werk, om inzicht te verkrijgen in de waarde en waardering van werk. Het doel is het informeren en helpen anticiperen van beleidsmakers en bedrijfsleven op de toekomst van werk.
De uitkomsten van dit project dragen bij aan goed geïnformeerd beleid ten aanzien van waarde en kwaliteit van werk en hebben invloed op werkgelegenheidsbeleid van de overheid en bedrijven.
Elke 2 jaar wordt de periodieke Waarde van Werk monitor uitgevoerd, waar zo’n 4.000 Nederlanders bij betrokken worden. In 2023 vond de derde meting plaats. De resultaten en inzichten worden wijdverspreid onder een relevant publiek.
Hoe kunnen we beleid zo inrichten dat het bijdraagt aan een waardevolle en toekomstbestendige invulling van werk? Dat is de vraag die in dit project centraal staat. Hiervoor is het belangrijk om maatschappelijke trends in relatie tot werk te onderzoeken: demografische ontwikkelingen, technologische vernieuwing en flexibilisering veranderen bijvoorbeeld de aard van werk. Ook het maatschappelijke belang van onbetaald werk, zoals vrijwilligerswerk en mantelzorg, speelt een rol.
Dit longitudinaal en wetenschappelijk onderzoek helpt beleidsmakers en bedrijfsleven anticiperen op de toekomst van werk. Bijvoorbeeld hoe werk zich ontwikkeld voor de jongere generaties op de arbeidsmarkt, met andere drijfveren en behoefte gericht op de verduurzaming van de economie. Elke twee jaar wordt de Waarde van Werk monitor uitgebracht, waar ongeveer 4000 Nederlanders bij betrokken zijn. Op deze manier kan het project ontwikkelingen in de waardering van werk in kaart brengen en bekijken hoe wet- en regelgeving beter kan aansluiten bij de wensen die mensen hebben ten aanzien van werk.
In 2024 zijn de resultaten en uitkomsten van de Waarde van Werk monitor 2019 - 2023 gepubliceerd. In het voorjaar van 2019 vond de eerste meting van de Waarde van Werk Monitor plaats (WWM’19), in het voorjaar van 2021, midden in de coronacrisis, de tweede meting (WWM’21) en in het voorjaar van 2023 de derde meting (WWM’23). Opvallende resultaten zijn bijvoorbeeld:
Jongeren en ouderen verschillen in hun waarden ten aanzien van werk, maar deze verschillen zijn geen (blijvende) verschillen tussen generaties zijn. In plaats daarvan gaat het om verschillen tussen levensfasen, en gaan als jongeren ouder worden hun waarden en opvattingen meer lijken op die van de huidige ouderen.
Nederlanders geven gemiddeld een 7,4 voor de tevredenheid met hun werk. Een goed loon of salaris heeft maar een klein effect. 'Inhoudelijk leuk werk' draagt het meest bij aan tevredenheid met het werk, gevolgd door '(regelmatig) trots zijn' op je werk, zinvol werk en met prettige mensen werken.
“De afgelopen vijfentwintig jaar is het dominante discours én sociaal beleid geweest dat meer werk – in de vorm van betaalde arbeid – goed is. Maar is al het werk waardevol? Hoe houden we hier rekening mee bij onderwerpen zoals Leven Lang Ontwikkelen en corona? Dat is wat we met de Waarde van Werk Monitor verkennen.”
Paul de Beer
Co-directeur AIAS & Bijzonder Hoogleraar
In 2019 is de eerste meting met de Waarde van Werk Monitor uitgevoerd onder een representatieve steekproef van de Nederlandse bevolking. De verzamelde gegevens zijn geanalyseerd, wat een groot aantal nieuwe relevante inzichten over de waarde(ring) van werk heeft opgeleverd. Deze inzichten zijn opgenomen in verschillende wetenschappelijke publicaties.
Naast de wetenschappelijke publicaties is er een reeks publicaties over geselecteerde thema’s verschenen onder de naam ‘Kort & Bondig’. In 2021 is de tweede meting met de Waarde van Werk Monitor uitgevoerd, waardoor we wederom inzicht hebben verkregen in de ontwikkelingen in de waarde(ring) van werk. Met nu in het bijzonder de impact van de coronacrisis.