Ga naar de inhoud
80 bestuurders en commissarissen presenteren handreiking voor transities in de bestuurskamer
Terug naar nieuws
Menswaardige Economie
19-05-2025 • Persbericht

80 bestuurders en commissarissen presenteren handreiking voor transities in de bestuurskamer

Door zijn omvang en veranderkracht heeft het bedrijfsleven een enorme impact op de transitie naar een menswaardige en duurzame economie. Bestuurders en commissarissen spelen hierin een cruciale rol. De transitie naar een menswaardige en  duurzame economie vraagt om ander leiderschap op bestuurlijk niveau. Dat is de conclusie van meer dan 80 commissarissen en bestuurders die van 2022 tot 2025 samen met wetenschappers en governance-opleidingen werkten aan een handreiking voor transities in de bestuurskamer. Zij presenteerden op 15 mei tijdens het slotevent in Utrecht 7 Good Practices als resultaat van dat proces.  

Besturen in deze tijd vraagt meer dan rationele besluitvorming en controle. Het omgaan met onzekerheden en de urgentie van klimaatverandering, sociale ongelijkheid en systeemveranderingen vraagt een andere houding in de boardroom. De gepresenteerde 7 good practices nodigen uit tot diepgaande reflectie op routines, mens- en wereldbeelden en het integreren van ethiek, authenticiteit en medemenselijkheid in besluitvorming. Binnen de nieuwe good practices is het zoeken en onderzoeken van ongemak het centrale thema. De andere zes practices bieden vervolgens verschillende perspectieven/lenzen om naar complexe vraagstukken te kijken - anders dan de lens van economie alleen - en zo te komen naar een meer menswaardige economie. 

De zeven good practices zijn: 

  1. Zoek en onderzoek het ongemak – Geef spanning in de boardroom ruimte en zie het als startpunt voor verandering.

  2. Luister en stel andere vragen – Faciliteer gesprekken door met aandacht te luisteren en hoopvolle, toekomstgerichte vragen te stellen.

  3. Doorbreek belemmerende routines – Herken welke gewoontes vernieuwing in de weg staan en durf ze te veranderen.

  4. Voorkom morele gemakzucht met ethische reflectie – Integreer ethische overwegingen structureel in governance.

  5. Ken jezelf en laat je zien – Wees bewust van je waarden, ontwikkel je als mens en breng je authenticiteit in.

  6. Durf je te laten raken – Sta open voor verbinding, kunst, natuur en zingeving; verbreed je grondhouding. 

  7. Word een verbinder – Doorbreek polarisatie en zoek actief de samenwerking op, ook buiten de eigen kring. 

Van ‘ongemak’ naar verdiepte governance

De onvermijdelijke spanning tussen menswaardigheid, duurzaamheid, haalbaarheid en betaalbaarheid veroorzaakt ongemak en spanning. Dit leidde in 2022 tot de start van het initiatief Ongemak in de Boardroom, een gezamenlijk initiatief van MVO Nederland en de Goldschmeding Foundation. In zes leergangmodules stond het persoonlijk leiderschap van bestuurders en commissarissen centraal. De kern: vermijd ongemak en spanning tussen rol en persoon niet, maar zet dit juist ten dienste van transities en complexe vraagstukken. Na deze eerste Community of Practice werd besloten verder te verdiepen in een vervolg: Verdiepte Governance.  

Wetenschap én praktijk

De foundation ondersteund projecten en programma’s waarbij wetenschap en praktijk verbonden worden. Verdiepte Governance bereikt dat doel bij uitstek. Practitioners brengen onder begeleiding van wetenschappers vanuit de Universiteit voor Humanistiek en Universiteit Nyenrode hun kennis en ervaringen in. Deze kennis leidt vervolgens tot gevalideerde handreikingen voor transities. De resultaten van het onderzoeksproces worden verder verwerkt in de opledingsprogramma’s van governance-opleiders.  

Bijeenkomst op 15 mei: slot én begin

Op de bijeenkomst op 15 mei in Utrecht werd het onderzoeksproces van de tweede community of practice afgesloten. Tegelijk is het werk niet klaar, het begint juist bij het toepassen in de praktijk. Daarmee markeerde de bijeenkomst het slot van een onderzoek én het begin van een beweging. Het programma bestond uit:

  • Toelichting op het wetenschappelijk “body of knowledge” van Verdiepte Governace door Patrick Nullens en Robert Jan Blomme, verder verdiept door Carolijn van der Grinten van de community of science.

  • Ricardo Copier van de Goldschmeding Foundation die aangaf dat het gedachtegoed van Frits Goldschmeding precies dat is waar Verdiepte Governance over gaat: "Stel jezelf niet centraal, maar stel de ander centraal. Alleen dan komen we tot een betere maatschappij."

  • Onderzoeksjournalist en schrijver Jeroen Smit die aanwezigen opriep het ongemak in de boardroom te omarmen en zich als leider te onderscheiden door het doen van het goede.

  • Componist en theatermaker Merlijn Twaalfhoven die liet ervaren hoe zintuigen voor je kunt laten werken.

  • Het panel met Sjoerd Kamerbeek, Jojanneke Goedings, Fennemiek Gommer, Ralph Van Roessel en Jurgen Stegmann die ondervraagd door Petri Hofste en Maria van der Heijden openlijk spraken over hun ervaringen met ongemak.

  • Nikki Trip en Sophie Kuijpers die een verfrissende reflectie gaven vanuit de jongere generatie: “Het is voor ons ondenkbaar om niet ook je persoon mee te nemen in je rol als bestuurder.”

"Deze practices helpen bestuurders en commissarissen om vanuit een ‘inside-out’-paradigma te handelen. Niet regels en structuren staan centraal, maar morele moed, menselijke ontwikkeling en verbinding. Zo maken we de transitie naar duurzame en rechtvaardige organisaties mogelijk."
Patrick Nullens
Hoogleraar Leiderschapsethiek en Menswaardige samenleving

Relevant nieuws

Meer nieuws