Als we meer oog willen hebben voor menswaardigheid en duurzaamheid in onze economie, dan is het nodig om een nieuwe leiderschapsethiek te ontwikkelen: een ethiek die gebaseerd is op verantwoordelijkheid en morele authenticiteit. Het vraagt bovendien een interdisciplinaire aanpak waarbij de geesteswetenschappen en sociale wetenschappen op elkaar betrokken worden. Vrijdag 17 september sprak prof.dr. Patrick Nullens zijn oratie uit aan de Universiteit voor Humanistiek: Leiden met een hart dat ziet. De bijdrage van leiderschapsethiek aan een menswaardige samenleving.
Prof.dr. Patrick Nullens is bijzonder hoogleraar Leiderschapsethiek en menswaardige samenleving aan de Universiteit voor Humanistiek, een leerstoel die is mogelijk gemaakt door de Goldschmeding Foundation voor Mens, Werk en Economie. Hij houdt zich bezig met de vraag Wat is ‘goed leiderschap’? De bijzonder hoogleraar laat zich hierbij inspireren door eredoctores van de Universiteit voor Humanistiek, zoals de econoom Amartya Sen, de filosofe Martha Nussbaum en de socioloog Hartmut Rosa.
“Leiderschap is vooral een kwestie van wijsheid (phronesis), een zaak van het hart, en laat zich niet zomaar vangen in meetbare categorieën. Leiderschap gaat over de doelen die we ons in het leven stellen, over zingeving en verbinding. Vaak heeft men een te eenzijdig begrip van wat leiderschap precies inhoudt.”Patrick Nullens
Bijzonder hoogleraar Leiderschapsethiek en menswaardige samenleving, UvH
In zijn oratie beschrijft Nullens de verschillende aspecten van leiderschap: het gaat altijd over groep, richting (doel), invloed, proces en persoon. Elk van deze vijf aspecten heeft vervolgens een ethische dimensie en wordt bepaald door de professionele omgeving en het culturele klimaat. Hij gaat hier dieper op in, en komt tot de conclusie dat het nodig is om het roer om te gooien. Het moderne vooruitgangsgeloof heeft ons veel gebracht, aldus Nullens, maar inmiddels zitten we gevangen in een spiraal van continue versnelling, consumeren en produceren. “Gelukkig is er een brede respons op dit maatschappelijke probleem. Zo zijn er heel wat innovatieve benaderingen in de economie, zoals die van de circulaire economie en betekeniseconomie.”
Nullens verwijst naar de bedrijfsfilosofie van Frits Goldschmeding, en vraagt zich tot slot af hoe we kunnen bijdragen aan de opdracht van ‘Leiderschap met een hart dat ziet’? Tot slot schetst hij een agenda voor het komend onderzoek, onderwijs en dienstverlening.